Optie 1: Nadere afspraken maken

Zeker in een tijd als deze hoop je dat contractspartijen begripvol en coulant zijn. Het komt de samenwerking ook niet ten goede om iemand met een strop om de hals aan zijn verplichtingen te houden.

Bespreek bijvoorbeeld een betalingsregeling, een uitstel of zelfs een beëindiging.

Optie 2: Beroep op overmacht

De Romeinse jurist Celsus formuleerde het Latijnse principe: Impossibilium nulla obligatio est: Er is geen verplichting het onmogelijke te doen.

Overmachtsclausule in het contract

In overeenkomsten/voorwaarden staat vaak een bepaling over overmacht (ook wel ‘force majeur’). Daarin is bepaald dat je – onder specifieke omstandigheden – niet schadeplichtig bent als je contractuele verplichtingen niet kunt nakomen. Of de desbetreffende bepaling ook van toepassing is op de huidige situatie door Corona, is afhankelijk van hoe de bepaling luidt. Het is het onderzoeken waard. Wij kunnen dit voor u nagaan.

Overmacht op grond van de wet

Staat er geen overmachtsclausule in het contract? Je kunt wellicht een beroep doen op de wet. Daarbij geldt een aantal voorwaarden.

Op de eerste plaats mag er geen sprake zijn van schuld. En zelfs als er geen sprake is van schuld, kan de overmachtssituatie toch voor jouw rekening komen. Dit is maatwerk.

Een beroep op (de wettelijk geregelde) overmacht in verband met Corona, zal in de regel alleen slagen als de wettelijke maatregelen verhinderen dat je presteert. Bijvoorbeeld het verbod op evenementen: tot en met (vooralsnog) 6 april zijn evenementen met meer dan 100 mensen verboden door een overheidsbesluit. Dit is een overmachtssituatie waardoor een 100+ evenement gepland vóór 7 april kan (en moet) worden afgeblazen.

Gevolgen van overmacht

Wat zijn de gevolgen van een succesvol beroep op overmacht?

De wederpartij kan in beginsel niet:

1. nakoming vorderen;
2. schadevergoeding vorderen;
3. zijn verplichtingen opschorten.

De wederpartij kan wel de overeenkomst ontbinden.

Optie 3: Beroep op onvoorziene omstandigheden

Je kunt wellicht ook een beroep doen op onvoorziene omstandigheden. Daarbij is niet vereist dat nakoming van de overeenkomst onmogelijk is (zoals bij overmacht wel het geval is). Wel moeten de onvoorziene omstandigheden zodanig zijn, dat het onredelijk zou zijn om de bestaande overeenkomst in stand te houden.

Van onvoorziene omstandigheden is sprake als zich na het aangaan van de overeenkomst omstandigheden voordoen waarmee in het contract geen rekening is gehouden. Bijvoorbeeld financiële problemen als gevolg van de Corona-pandemie.

Met een beroep op onvoorziene omstandigheden kun je in eerste instantie aan de wederpartij vragen om te heronderhandelen. Indien nodig, kun je ook de rechter vragen om de gevolgen van de overeenkomst te wijzigen of deze (eventueel gedeeltelijk) te ontbinden. De rechter heeft daarbij veel vrijheid, en kan bijvoorbeeld ook oordelen dat de nadelige gevolgen van het Corona-virus gelijk over partijen wordt verdeeld. Uitgangspunt is wel dat de rechter zodanig oordeelt dat de overeenkomst zoveel mogelijk aansluit bij wat partijen aanvankelijk hebben bedoeld.

Let wel, een onvoorziene omstandigheid heeft een toekomstig karakter. Voor overeenkomsten die nu worden gesloten, ligt het eerder voor de hand dat de gevolgen van de Corona-pandemie daarbij in overweging zijn genomen.

Verkeert u in een situatie dat contractuele verplichtingen niet kunnen worden nagekomen, door u of uw contractspartij? Of bent u van plan om op korte termijn een nieuwe overeenkomst aan te gaan en ziet u risico’s in verband met het Corona-virus? Neemt u gerust contact op met een van onze advocaten voor advies.