Indien een werkgever de kosten van een opleiding of studie van een werknemer betaalt, wordt hierbij vaak een studiekostenbeding overeengekomen. De mogelijkheden hiervoor worden echter binnen afzienbare termijn beperkt door Europese regelgeving. Sinds 2019 zijn er namelijk nieuwe Europese regels (Europese Richtlijn “Voorspelbare en Transparantie Arbeidsvoorwaarden”) over onder andere het studiekostenbeding. Uiterlijk op 1 augustus 2022 moet Nederland deze Europese regels in haar nationale wetgeving opnemen. In het onderstaande hebben wij de gevolgen hiervan voor u uiteengezet.

Wat is een studiekostenbeding?

Werkgevers investeren vaak in opleidingen voor werknemers, veelal met de bedoeling om van deze investering profijt te hebben. Om te voorkomen dat een werknemer tijdens of na het afronden van de opleiding vertrekt, nemen werkgevers vaak een studiekostenbeding op. Hiermee leggen werkgevers van tevoren vast dat een werknemer bij vertrek binnen een bepaalde periode de kosten voor de opleiding moet terugbetalen.

Op dit moment bestaat geen wettelijke regeling voor het studiekostenbeding. Er gelden alleen beperkingen op grond van de rechtspraak. Een daarvan is het hanteren van een glijdende schaal voor de terugbetalingsverplichting. Dit betekent dat het bedrag dat de werknemer moet terugbetalen geleidelijk afneemt naarmate het dienstverband langer duurt.

Studiekostenbeding nog steeds mogelijk na implementatie van de Europese regels?

Als de Europese regels worden geïmplementeerd in onze nationale wetgeving, dan zijn deze direct van toepassing in Nederland. Ten aanzien van het studiekostenbeding gelden vanaf dat moment de volgende beperkingen:

• een werkgever mag geen studiekostenbeding voor een verplichte opleiding afspreken. De kosten voor een dergelijke opleiding mogen niet voor rekening van de werknemer komen of worden ingehouden op of afgetrokken van het loon;
• een werkgever moet ervoor zorgen dat de verplichte opleiding als arbeidstijd wordt meegeteld en dat de opleiding indien mogelijk tijdens de werkuren plaatsvindt.

Bij verplichte opleidingen gaat het om opleidingen die werkgevers op grond van het Unierecht of het nationale recht of collectieve overeenkomst aan hun werknemers moeten verstrekken voor het uitvoeren van het werk waarvoor zij in dienst zijn, zoals de driejarige verplichte opleiding van een advocaat. Voor een dergelijke opleiding mag dus op grond van de Europese regels geen studiekostenbeding worden afgesproken.

Overgangsregeling?
Het is nog onduidelijk hoe in Nederland zal worden omgegaan met bestaande gevallen. Vanwege de rechtszekerheid zal er waarschijnlijk een overgangsperiode gaan gelden voor lopende studiekostenbedingen. Wij zullen u natuurlijk hierover op de hoogte houden.

Wilt u weten of uw huidige studiekostenbeding voldoet aan de vereisten zoals gesteld in de rechtspraak of heeft u vragen over andere arbeidsrechtelijke kwesties? Neemt u dan gerust contact op met Gaby Farnoud of Saskia Bollen via 030 251 6424, gfarnoud@vanodijk.nl of sbollen@vanodijk.nl.