De voortschrijdende digitalisering biedt een breed scala aan nieuwe commerciële mogelijkheden. Helaas verdienen niet alle commerciële vindingen een schoonheidsprijs. Zo hebben Auxen (voorheen Cozzmoss) en Getty Images het najagen van -vaak onbewuste-auteursrechtovertredingen tot verdienmodel gemaakt.

Auxen heeft meerdere uitgeverijen als klant. Zij doorzoekt het internet voortdurend op het onrechtmatig gebruik van auteursrechtelijk beschermd werk van haar klanten. Auxen werft haar klanten met de slogan: “Laat uw waardevolle content maximaal renderen!”. Voor het onrechtmatig gebruik van content brengt zij namens haar klanten dan ook aanzienlijke bedragen in rekening.

Getty Images is een stockfoto bedrijf en verkoopt foto’s voor bijvoorbeeld brochures en websites aan bedrijven. Sinds een aantal jaar slaat zij naast uit de verkoop van foto’s ook munt uit het najagen van overtreders van auteursrechten die op de foto’s rusten.

Beide bedrijven verzenden sommatiebrieven na het ontdekken van een inbreuk op auteursrechten. In deze sommatiebrieven worden schadevergoedingen gevorderd die aanzienlijk hoger liggen dan de prijs van de onrechtmatig gepubliceerde content en wordt er gedreigd met rechtszaken indien betaling uitblijft. In de Verenigde Staten werden de praktijken van Getty Images betiteld met “legal extortion”, vrij vertaald: legale afpersing.

Vaak betalen de aangeschreven bedrijven de gevorderde schadevergoedingen, al of niet na enig protest. De praktijk wijst echter uit dat de gevorderde schadevergoedingen na juridisch onderbouwd verweer veelal met meer dan de helft worden gematigd.

Bij het voeren van een verweer is het uiteraard van belang te kijken naar hoe de rechter uiteindelijk zal oordelen over de gevorderde schadevergoeding. De Auteurswet biedt in beginsel enkel ruimte voor een vergoeding van de daadwerkelijk geleden schade. Deze schade zal niet hoger liggen dan de prijs van de onrechtmatige gepubliceerde foto of tekst of, indien de prijs niet vastligt, een redelijke gebruiksvergoeding. Zie bijvoorbeeld de uitspraak van de rechtbank Utrecht van 24 augustus 2011 (LJN: BS1232) in een door Cozzmoss aangespannen zaak, waarin de rechter expliciet oordeelde dat binnen het kader van artikel 27a Auteurswet geen plaats is voor toewijzing van een boete.

Er zijn ook uitspraken waarin de rechter oordeelde dat de schadevergoeding hoger dient te zijn dan de prijs van het werk, omdat een preventieve werking gewenst is. Zie de uitspraak van de rechtbank ’s-Gravenhage van 29 september 2011. In deze zaak ging het echter niet om onrechtmatige publicatie van een stockfoto, maar van een exclusieve foto van Thomas Berge. De exclusiviteit van de foto speelde een rol bij het oordeel van de rechter.

Vanwege de diversiteit aan uitspraken is het vooraf moeilijk te zeggen of een hogere schadevergoeding dan de prijs (of een redelijke verbruiksvergoeding) al of niet zal worden toegewezen. In ieder geval loont het de moeite om te onderhandelen over de hoogte van de schadevergoeding. Bij onderhandelingen dient mijns inziens steeds als uitgangspunt te gelden dat de schadevergoeding niet hoger kan zijn dan de prijs van het artikel of de foto, omdat de Auteurswet daarvoor nu eenmaal geen grondslag biedt.

Vragen?

Voor vragen neemt u gerust contact op met: Joop Deveer.